درمان افتادگی رحم : یکی از شایعترین بیماریهایی که زنان ممکن از با ان روبرو شوند، افتادگی یا پرولاپس رحم میباشد. مهمترین مسئله در زمان مواجهه با بروز این مشکل این است که معمولا زنان علت ابتلا به آن را نمیدانند یا در کل چیزی از این موضوع ندانسته و نمیتوانند از بروز آن جلوگیری کنند.
رحم زنان محل قرارگیری و رشد جنین میباشد. این دستگاه در داخل لگن، و دقیقا انتهای واژن قرار گرفته است. در صورتی که لیگامانها و عضلات این ناحیه دچار شل شدگی شوند، این عارضه را افتادگی رحم مینامند.
بسیاری از تجربههای زنانه در طول عمر یک زن میتواند باعث بروز این عارضه شود. علت رخ دادن آن در اکثر موارد زایمان طبیعی، یائسگی و گاهی موارد عفونتی در دستگاه تناسلی بانوان میباشد. این در صورتی است که متخصصان زنان در رابطه با این عارضه از مشکلات متنوع تاثیرگذار بر افتادگی ارگانهای کف لگن نام میبرند، که در این مقاله به طور کلی به آنها آشنا خواهید شد.
رحم شما به طور طبیعی در سر جای خود همراه با عضلات، بافتها و رباطهای گوناگون در لگن قرار دارد. به دلیل به دلایلی مانند زایمان یا وضع حمل سخت یا دلایل حاد دیگر، عضلات نگه دارنده رحم ضعیف میشوند. همچنین با افزایش سن و کاهش ترشح هورمون استروژن، رحم به داخل کانال واژن فرو میرود و افتادگی را ایجاد میشود.
در مواردی که این افتادگی یا پارگی عضلات لگن حاد باشد و عود کند ممکن است این عضلات از دهانه وازن بیرون بزنند.
محتوا
ارتباط افتادگی رحم با افتادگی مثانه
در اکثر موارد علت اصلی افتادگی مثانه، شل شدن دیواره میان واژن و مثانه است. این امر سبب میشود مثانه کمی جابجا شده و بر اثر این جابجایی جایگاه استقرار مجرای ادرار نیز تغییر کند. در نتیجه زاویه میان مجرای ادرار و مثانه نیز تغییر میکند.
همچنین افتادگی رحم موجب پیدایش بیاختیاری ادرار در فرد نیز میشود. و بروز این مشکل ممکن است به عفونتهای مختلفی منجر شود.
افتادگی مثانه به معنای برآمدگی و جابجایی رحم و سایر ارگانهای لگن به پایین یا داخل مهبل میباشد. در واقع افتادگی رحم موجب پیش آمدن عارضهای دیگر به شکل افتادگی مثانه میشود. لذا اکثر عوارضی که از افتادگی رحم پیش خواهد آمد متوجه مثانه نیز خواهد شد.
علل ایجاد افتادگی رحم
خطر ابتلا به افتادگی رحم با افزایش سن و کاهش سطح استروژن بالا خواهد رفت. استروژن در تقویت و رشد سالم واژن و عضلات لگن نقش مهمی دارد. بنابراین هرگونه آسیبی به آن با تهدید خطر ابتلا به این بیماری همراه خواهد بود.
به طور کلی هر فعالیتی که به عضلات لگن فشار بیاورد، خطر افتادگی رحم را افزایش میدهد. عوامل دیگری که میتوانند منجر به این بیماری شوند شامل موارد زیر میباشد:
- بارداری و چند قلو زایی به روش زایمان طبیعی یا پیچیده از طریق واژن
- تضعیف عضلات لگن به دلیل افزایش سن
- تضعیف یا تحلیل رفتن حجم بافت واژن پس از یائسگی و از دست رفتن استروژن طبیعی بدن
- پیش آمدی که منجر به فشار سنگین به شکم شوند مانند آسم، برونشیت، سرفههای مزمن، تنقیه یا یبوست، تومورهای لگن، تجمع مایع در شکم
- افزایش وزن یا چاقی همراه با کشیدگی بیش از اندازه عضلات لگن
- جراحی بزرگ در ناحیه لگن که منجر به از دست دادن محافظ آن خواهد شد
- ژنتیک
- خشکی واژن
- فرسودگی عضلات رحم
- کاهش و افزایش مکرر وزن
- کم تحرکی
پیشگیری از افتادگی رحم
- انجام تمرینات کگل و تمرینات مربوط به تقویت عضلات لگن
- عدم انجام فعالیتهای سنگینی که با بدن همخوانی ندارند مانند بلند کردن اجسام
- اجتناب از وزنه برداری
- ورزش مداوم به ویژه ورزشهای اصلاحی مانند یوگا
- حفظ تناسب اندام
- داشتن رژیم غذایی سالم
- عدم مصرف دخانیات و الکل برای جلوگیری از ابتلا به سرفه مزمن
- جلوگیری از زور زدن به هنگام مدفوع
- عدم تعدد در باروری
- درمان بیماریهایی مانند برونشیت یا یبوست مزمن
علائم افتادگی رحم
افتادگی رحم اغلب با افتادگی سایر بخش‌های لگن همراه است. در نتیجه در صورت افتادگی رحم ممکن است شما مشکلاتی مانند ضعف بافتهای هم بند که جدا کننده مثانه و واژن میباشند که منجر به پیش روی مثانه به واژن خواهد شد، را تجربه کنید.
علائم افتادگی رحم بر طبق درجات آن متفاوت میباشد برای مثال افتادگی خفیف معمولا هیچ علامتی ندارد. در صورت شدید بودن افتادگی علائم زیر به صورت ترکیبی یا انفرادی ظهور پیدا میکنند.
- احساس پر بودن یا تحمل فشار در لگن
- درد در ناحیه پایین کمر
- احساس ناخوشایند خروج چیزی از واژن
- درد در هنگام برقراری رابطه جنسی یا حتی خون ریزی
- مشکل در ادرار
- احساس تحرک در روده
- اشکال در راه رفتن گاها به صورت درد
- بروز عفونتهای مزمن و شدید در ناحیه لگن و دستگاه تناسلی و مثانه
- بیاختیاری ادراری در هنگام سرفه، عطسه یا خندیدن
- شب ادراری
- خونریزی بین دورههای پریود
- احساس درد در نواحی شکم و پهلو
- انسداد محل تخلیه ادرار و اشکال در تخلیه مثانه
- افزایش ترشحات واژن به طور غیر طبیعی
- بیرون زدگی رحم یا دهانه واژن
تشخیص افتادگی رحم
برای تشخیص این بیماری آزمایشات و معاینات بسیاری وجود دارد. اما پزشک شما نیز قادر خواهد بود با مطالعه سوابق پزشکی و معاینه شما این مشکل را به راحتی تشخیص دهد.
در این معاینات پزشک ممکن است شما را در حالت ایستاده نیز معاینه کند. یا حتی از شما بخواهد در حین معامله زور بزنید یا سرفه کنید، تا فشار شکم شما را بررسی کند. در برخی از حالات افتادگی رحم ممکن است شما به سونوگرافی کلیه یا پیلوگرام وریدی نیاز پیدا کنید.
ممکن است برای راحتی خیال از عدم وجود مشکلات دیگر از اولترا سوند کمک گرفته شود. در این صورت میلهای وارد شکم یا واژن خواهد شد تا تصاویری با امواج صوتی ایجاد کند. روشهای تشخیص به طور عمده به شرح زیر است:
- معاینه واژینال
- معاینه لگن
- تست پاپ اسمیر
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- تست ادرار
- هیستوسالپنگوگرافی
- بیوپسی آندومترو گرافی
درمان پروپلاس رحم
انتخاب روش درمان و طول آن به میزان آسیب و تخریب وارد شده در ساختار محافظ اطراف رحم وابسته است. اگر پروپلاس رحمی ناکامل باشد نیاز به درمان خاصی نخواهد داشت. و معمولا با روشهای ساده مثل تمرینهای خاص یا استفاده پساری واژینال حل میشود.
درمان خانگی
این درمان در افتادگی رحم خفیف به شدت میتواند موثر باشد. علاوه بر این معمولا پس از درمانهای دیگر این تمرین به بیمار برای همیشه داده میشود. این درمان عبارت است از انجام دادن تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن. به نحوی که انگار در حال متوقف کردن ادرار خود میباشید.
این تمرین در واقع دیافراگم لگن را تقویت کرده و محافظت بیشتری را در آن ناحیه ایجاد میکند. به جز این حتما به شما توصیه خواهد شد که به وسیله ورزش مرتب وزن خود را متناسب و ثابت نگه دارید.
پساری
پساری شیای است در انواع مختلف با اشکالی متفاوت که برای درمانهای خفیف استفاده میشود. در واقع تا زمانی موثر است که افتادگی به طور کامل اتفاق نیافتاده است. در این روش با آموزش به بیمار پفته میشود که پساری را درون واژن قرار داده و موادی که از طریق ان به وازن تزریق میشوند بهبود دهنده بیماری خواهند بود.
داروها
در این نوع درمان ممکن است انواع داروهای افزایشی هورمون استروژن برای شما تجویز شود. کرم استروژن یا تخمکهای شیاف یا حلقههایی که در واژن قرار خواهند گرفت به بازیابی قوا و حیات بافتهای واژن کمک خواهند کرد.
اما این روش درمان و استفاده از استروژن تنها برای زنانی که در دوران یائسگی قرار دارند و علت اصلی ابتلای آنها به این عارضه کهولت است، کارآمد میباشد.
جراحی افتادگی رحم
این روش از تمام روشهای دیگر سخت تر خواهد بود و تنها در صورت به شدت حاد بودن ان انجام خواهد شد. استفاده از این روش به سن بیمار و درجه سختی درمان او با سایر روشها بستگی دارد. جراحی میتواند رحم را برداشته یا ترمیم نماید. بسته به نوع بیماری حاد انواع مختلفی از جراحی اعمال میشود:
- جراحی و ترمیم افتادگی لگن یا لاپاراسکوپی
- جراحی هیستروکتومی (خروج رحم به طور کامل در موارد حاد)
در موارد تشخیص شدت بالای بیماری رحم شما با هیسترکتومی برداشته خواهد شد. در هنگام جراحی جراح قادر خواهد بود افتادگی دیواره واژن، مجرای ادرار، جابجایی مثانه یا مقعد را نیز اصلاح کند. جراحی میتواند با انجان نوع باز شکمی، واژن یا ایجاد برشهای کوچک در شکم و یا واژن با ابزار خاصی صورت بگیرد.
عوارض
در این روش در صورت حذف رحم شما دیگر قادر به حاملگی نخواهید بود.
- حتی در صورت انجام انواع دیگر باز هم جراحی به زنانی که قصد بارداری دارند این روش توصیه نمیشود.
- در این روش به بیهوشی نیاز است.
- این روش با خون ریزی همراه خواهد بود.
- این روش تهاجمی و دردناک میباشد.
- تا اتمام روند بهبودی کامل نیاز است که بیمار به استراحت مطلق بپردازد.
درمان با لیزر
درمان به روش لیزر از راحتترین و بی دردسرترین نوع درمان میباشد. این درمان منافع زیادی را به همراه خواهد داشت. این نوع درمان بسیار به صرفهتر از جراحی خواهد بود و روند بهبودی در آن بسیار سریع است. در این روش شما به سرعت به فعالیتهای روزانه خود باز میگردید و شاهد بستری، بخیه و زخم و یا بیهوشی و خونریزی نخواهید بود.
درمان به روش لیزر قادر است با جوان سازی واژن بسیاری از مشکلات واژن، رحم و مثانه را حل کند. برخی از این مشکلات عبارتند از: درد در هنگام برقراری رابطه جنسی، شب ادراری، بی اختیاری ادراری, عفونت مثانه و واژن، بازسازی عضلات کف لگن، خشکی و اتروفی واژن و … .
در موارد زیر درمان با لیزر به طور قطع موفقیت آمیز خواهد بود:
- در صورتی که افتادگی به مرحله حاد خود نرسیده باشد. با این وجود لیزر درمانی حتی برای این بیماران نیز سبب تقویت عضلات و جوان سازی واژن خواهد شد.
- کسانی که در اثر زایمان طبیعی و بارداری دچار مشکل شده‌اند.
- زنانی که عضلات ضعیفی در لگن خود دارند.
- زنانی که دچار عفونت یا خشکی واژن هستند.
