درمان استریا و اسکار : همان خطوط چاقی و لاغری (استرچ مارک) که یک مشکل پوستی نسبتا رایج است؛ میباشد. نواحی درگیر با استریا دارای خطوط موازی یا نزدیک به هم هستند که نسبت به پوست شما رنگ و بافت متفاوتی دارند. استریا ترکهای پوستی خوش خیم هستند که رنگ آنها از صورتی و بنفش تا خاکستری روشن متغیر میباشد. در هنگام لمس منطقهی درگیر با استریا ممکن است تو رفتگی یا تحلیل رفتن سطح پوست را احساس کنید. استریا و علائم آن خطرناک نیستند و با پاره شدن فیبرهای کلاژن و الاستین رخ میدهد؛ اما معمولا به دلایل برهم زدن زیبایی افراد بسیار مورد بحث و توجه است. این پدیده در هر دو جنس وجود دارد اما بین خانمها شایعتر است. این مکان وجود دارد که استریا به مرور زمان کمرنگ شود اما هیچوقت خودبهخود از بین نمیرود، به همین دلیل با پیشرفت علوم پزشکی روشهای متفاوتی برای رفع این معضل بوجود آمده است.
محتوا
انواع استرایا
- استریا روبرا : در ابتدای تشکیل این ترکهای پوستی رنگ صورتى یا قرمز کمرنگ دارند و کمى برجسته به نظر میرسند
- استریا آلبا : با گذشت زمان رنگ استریا به سفید کمی براق تغییر کرده و با پوست هم سطح میشوند یا دچار فرو رفتگی میشود
خط هایی به رنگ سفید و همسطح پوست یا فرورفته
علت پدید آمدن استریا
وقتی سرعت رشد پوست با سرعت رشد اندامها و اعضای بدن تطابق ندارد، پوست برای پوشش دهی اندام به دلیل سرعت کند رشد کش میآید و دچار ترک خوردگی میشود. همچنین افزایش هورمون کورتیزون که توسط غدد آدرنال تشکیل میشود باعث از دست رفتن قابلیت ارتجاعی پوست میشود. مهمترین عوامل بوجود آمدن استریا به شرح زیر است:
- ژنتیک
- بارداری
- شیردهی
- افزایش یا کاهش ناگهانی وزن
- تغییر شدید قد
- تغییرات دوران بلوغ
- مصرف مداوم برخی داروها مانند داروهای استروئیدی یا کورتونها
- ابتلا به برخی سندروم ها مانند سندروم کوشینگ و سندروم مارفان و..
- تغییرات هورمونی
- اختلالات غدد فوق کلیه که باعث تولید کورتیزون میشود
نواحی مستعد استریا در آقایان
در آقایان این پدیده میتواند در نقاط مختلفی روی دهد اما معمولا در نواحی که به دلیل عضله سازی و ورزش رشد بیشتری دارد، استریا بیشتر رخ میدهد مانند:
- کمر
- زیربغل
- بازوها
- ران
نواحی مستعد استریا در خانمها
خانمها به دلیل بارداری دو نیم برابر آقایان به استریا مبتلا میشوند و ترک پوست در تمام نقاط بدن رخ میدهد اما رایجترین نواحی به شرح زیر است:
- شکم
- پهلو
- سینه ها
- لگن
- بازوها
- رانها
- باسن
علائم و نشانه ایجاد استریا
ابتدا با پدیدار شدن ترک های پوستی و تغییر رنگ شروع میشود. افراد ممکن است دچار احساس خارش یا حساسیت شوند. کمرنگ شدن ترک های پوستی میتواند چند سال زمان ببرد.
پیشگیری از ابتلا به استریا
معمولا استریا برای اکثر افراد رخ میدهد و کنترل خیلی از عوامل ایجاد آن دست فرد نیست، اما با این حال مواردی وجود دارد که میتوان با رعایت کردن آنها از ابتلا به این ضایعهی پوستی کاست یا باعث کاهش پدید آمدن آن شد.
- استفاده ی از ویتامین های گروه B ، C، E ،
- استفاده از مکملهای مواد معدنی شامل: منیزیم ، روی و سلنیوم
- استفاده از روغنهای گیاهی مانند: روغن جوانه گندم و روغن شتر مرغ
- استفاده از لوسیونهای بدن که دارای مواد مغذی برای پوست هستند
لازم به ذکر است بانوان باردار فقط با اجازهی پزشک حق استفاده از هریک از موارد بالا را دارند.
روش های درمان استریا و اسکار
- کرمهای ضد ترک: این کرمها و سایر لوسیون ها و مواد مراقبت بهداشتی اکثرا حکم پیشگیری را دارند و تاثیر زیادی برای رفع استریا ندارند. لازم به ذکر است استفاده از کرمهای رتینوییدی برای بانوان باردار ممنوع است و ایشان فقط باید از کرمهای حاوی اسیدهیالورونیک استفاده کنند
- لیزر فرکشنال: با تاباندن پرتوهای لیزر بر ناحیهی مورد نظر، اشعه وارد لایهی میانی پوست میشود. در این روش سطح پوست مقداری رخم برمیدارد که طی چند روز بهبود میابد. با چند جلسه استفاده از لیزر فرکشنال میتوانید استریا را کمرنگ و گاهی کاملا محو کرد.
- میکرودرم: با استفاده از کریستالهای ریز باعث از بین رفتن پوست قدیمی و پدید آمدن پوست جدید و سالم میشود در نتیجه مجب کمرنگ شدن ترکهای قدیمی میشود.
- RF: امواج الکترومغناطیس ساطع شده از این روش باعث ایجاد گرما در لایههای مختلف پوست میشود و با تحریک ایجاد کلاژن به رفع ترکهای پوستی کمک میکند.
- کرم ترتینوئین: این کرم روی استریا روبرا نتیجه بخش است. این کرم با بازگرداندن کلاژن و تحریک خاصیت ارتجاعی پوست باعث رفع یا کمرنگ شدن استریا میشود. لازم است بدانید که استفاده از کرم ترتینوئین میتواند باعث التهاب پوست شود پس بهتر است فقط با تشخیص پزشک مورد استفاده قرار گیرد.
- PRP یا سلول درمانی: در این روش با گرفتن خون از فرد و سانتریفیوژ کردن آن و استخراج پلاکت و فاکتور رشد، تزریق مجدد آن به ناحیهی مورد نظر برای درمان؛ خاصیت بازسازی و کلاژن سازی پوست تحریک میشود و باعث رفع یا کمرنگ شدن استریا میگردد.
- نخ گذاری یا Embedding: با قرار دادن نخهای مخصوص و کلاژن ساز در داخل بافت استریا به مرور و با تحریک کلاژن سازی و بازسازی پوست این ترکهای پوستی رفع یا کمرنگ میشود.
- میکرونیدلینگ: در این روش به دلیل ایجاد منافذ و خراش در پوست باعث ایجاد کلاژن و تحریک بازسازی پوست میشود و پوست سالم و جدید را موجب میشود که در آن استریا وجود ندارد یا کمرنگ شده است.
- مزوتراپی: در این روش تمام موادی که برای رفع استریا لازم است به عنوان یک کوکتل مزوتراپی جمعآوری میشود و به زیر پوست در ناحیهی مورد نظر تزریق میشود. معمولا این کوکتلها حاوی برخی ویتامینها و مواد معدنی و عصارههای گیاهی که موجب کلاژن سازی میشوند، میباشد. البته ایجاد منافذ متعدد در پوست دراین روش هم باعث میشود خاصیت بازسازی پوست تحریک شود. با مزوتراپی مواد مورد نیاز بصورت مستقیم وارد محل استریا شده و به همین دلیل نتیجه دهی خوبی دارد.
- اوزونتراپی: در این روش جدید درمانی، از گاز اوزون برای افزایش میزان اکسیژن فعال در بدن استفاده میشود. به این صورت که مقداری خون از فرد گرفته میشود و مقداری اوزون که کاملا استریل شده است با خون ترکیب میشود و سپس به بدن مجدد تزریق میشود. اوزونتراپی با افزایش و متعادل کردن گردش خون و اکسیژن در آن باعث تقویت سلولهای پوست شده و در نتیجه باعث رفع یا کمرنگ شدن استریا میگردد.
- جراحی پلاستیک: در برخی موارد که استریا با شل شدگی و افتادگی پوست همراه است از جراحی استفاده میشود. البته با توجه به پیشرفت روشهای درمانی غیرتهاجمی، امروزه زیاد از این روش استفاده نمیشود.
نتیجه درمان استریا
با توجه به توضیحات داده شده هر فرد میتواند روش خاصی را برای رفع استریا انتخاب کند. هرچند بهتر است با پزشک متخصص در این رابطه مشاوره کنید تا بهترین روش یا ترکیبی از روشها را برای شما در جلسات مورد نیاز پوست شما تعیین کنند و درمان استریا بپردازند. توجه داشته باشید که معمولا استریا ۱۰۰% از بین نمیرود و اکثرا کمرنگ میشود پس توقع نتیجهی معجزهآسا نداشته باشید.
آشنایی با اسکار یا جای زخم : زمانی که پوست بنا به هر دلیلی صدمه ببیند بدن بطور طبیعی محل مورد نظر را ترمیم میکند، با توجه به نوع و حجم آسیب چگونگی ترمیم متفاوت است. اگر صدمه جدی نباشد و سطح پوست را درگیر کند، بدن برای بهبود پوست جدیدی تشکیل میدهد. اگر آسیب شدیدی به بافت پوست و لایههای عمیق وارد شود، بدن پوست ضخیمتری تشکیل میدهد که معمولا باعث پدید آمدن اسکار میشود. این آثار به جا مانده از زخم، سوختگی، بخیه، تصادف و… میتواند برای افراد آزار دهنده باشد و در تصویر زیبایی آنها نسبت به خودشان تاثیر منفی بگذارد که موجب کاهش اعتماد به نفس افراد میشود.
انواع اسکار
جای زخم فقط یک نوع دارد و تفاوت ظاهری آنها فقط به دلیل تفاوت دلیل آسیب رسیده شده به پوست میباشد. اسکارهای جدید معمولا صورتی مایل به قرمز هستند و با گذشت زمان از رنگ پوست فرد تیرهتر یا روشنتر میشوند.
- هم سطح: اکثر اسکارها هم سطح پوست میباشند و دارای چین و چروک هستند
- برآمده: در برخی موارد بدن به دلیل حجم شدید آسیب بافت زیادی تولید میکند که باعث برآمده شدن اسکار میشود و حتی ممکن است بزرگتر از اندازهی خود زخم باشد. به این نوع اسکار کِلوئید می‌گویند.
- فرورفته: بعضی از آنها دچار فرورفتگی میشوند (مانند: جای جوش یا آبله) که به دلیل التهاب زیاد در پوست که باعث از بین رفتن کلاژن میشود، رخ میدهد.
ویژگی اسکار
- رنگ اسکار با سایر قسمت های پوست متفاوت است
- ناحیه ی اسکار مو ندارد
- با توجه اندازه و عمق زخم،منابع و میزان خونرسانی این ناحیه عمدتا سفت و سخت است
- دارای چین و چروک است
راه های پیشگیری از اسکار
با توجه اینکه اسکار به دلایل مختلفی در تمام افراد میتواند رخ دهد و هیچ راه قطعی برای پیشگیری از به وقوع پیوستن آن نیست، با این حال متخصصان پوست برای کاهش احتمال ایجاد اسکار راهکارهایی را پیشنهاد میکنند که به شرح زیر است:
- تمیز نگهداشتن محل آسیب‌های پوستی: مراقبت صحیح از زخم و تمیز نگه داشتن آن نقش بسزایی در جلوگیری از ایجاد اسکار یا کاهش آن دارد و بر نحوه‌ی بهبود آن نیز اثر می‌گذارد. برای تمیز کردن به هیچ وجه از آب اکسیژنه استفاده نکنید زیرا باعث تشدید آسیب میشود و فقط از آب و صابون کمک بگیرید که سلولهای مردهی باقی مانده از بین میبرد.
- پمادهای آنتی باکتریال: برای رفع میکروبهای سطح پوست میتوانید
- بخیه: اگر برای زخمی بخیه لازم باشد به بهبود پوست کمک کرده و نقش مهمی در کاهش اسکار زخم دارد. به یاد داشته باشید حتما به دستورات پزشک راجع به مراقبت از بخیه و زمان کشیدن آن عمل کنید تا خود بخیه عامل ایجاد اسکار نشود.
- مرطوب نگهداشتن: توصیه میشود با استفاده از وازلین یا کرمها و لوسیونهای مرطوب کننده، از خشک شدن، ایجاد دلمه روی زخم، خارش اسکار و عمیق شدن آن جلوگیری کنید.
- پانسمان: با استفاده از پانسمانهای آماده سطح اسکار را بپوشانید. همچنین استفاده از ورقه‌های ژل سیلیکون یا هیدروژل روی زخم‌ها، جراحات، سوختگی‌های بزرگ و قرمزیهای مزمن برای درمان و جلوگیری از تشکیل اسکار مفید است.
- تعویض پانسمان: بسیار مهم است که حتما پانسمانهای ساده هر روز تا زمان بهبود کامل عوض شوند.
- ضد آفتاب: بعد از بهبود زخم مهم است تا مدتها از ضد آفتاب برای مراقبت از ناحیهی درگیر استفاده شود تا به قرمزی جای زخم و محو شدن سریعتر کمک کند.
روش های رفع استریا و اسکار
برخی اسکارها در طول زمان محو میشوند اما به طور کامل از بین نمی‌روند. با این حال روشهایی وجود دارد که برای درمان و رفع یا کمرنگ کردن جای زخم از آن میشود. لازم به ذکر است نتیجهدهی هر روش بستگی به عمق آسیب دارد.
- میکرونیدلینگ: این روش با ایجاد خراش روی پوست باعث از بین رفتن پوست مرده و ایجاد پوست جدید میشود و خاصیت کلاژن سازی پوست را تحریک میکند و موجب ترمیم بافتهای فرورفته شود.
- مزوتراپی: با استفاده از این روش میتوان مواد مورد نیاز رفع اسکار مانند: کلاژن، کورتیکواستروئید و… را به پوست تزریق کرد که باعث توسعهی بافت سالم و کمرنگ شدن یا درمان آن باشد.
- کاشت گرفت پوست: در این روش از پوست سالم قسمتی را برمیدارند و گرفت آن را در ناحیه ی اسکار میکارند.
- لیزر آوندی: در این روش رگهای خونی که مسئول تغذیه کردن اسکار هستند را مسدود میکند تا این ناحیه از نظر مواد مغذی تامین نشود
- جراحی: در این روش پوست محل اسکار را با تیغ جراحی برمیدارند تا پوست سالم و جدید شکل بگیرد.
- لایه برداری شیمیایی: با تشخیص پزشک، با استفاده از یک ترکیب شیمیایی متناسب با اسکار فرد، میتوان بافت مرده آن ناحیه را برداشت و با تشکیل بافت جدید جای زخم کمرنگتر یا درمان میشود.
- فیلر: برای مواردی که اسکار دچار فرو رفتگی کم عمق باشد میتوان از ژل یا فیلرهای حاوی کلاژن و اسید هیالورونیک استفاده کرد. این فیلرها میتوانند فرورفتگی را برطرف کنند و باعث تحریک کلاژن سازی و بازسازی پوست نیز بشوند.
- تزریق چربی: برای مواردی که اسکار دارای فرو رفتگی عمیق باشد بهتر است از تزریق چربی استفاده کرد. این روش از نظر اقتصادی بهصرفه تر است و هیچگونه عوارض جانبی ندارد، زیرا از بدن خود فرد گرفته میشود.
- لیزر: در این روش بدون مواد شیمیایی یا تیغ جراحی سطح بالایی پوست از بین میرود و بافت جوانتر، نرم و سالم تشکیل میشود. لیزر درمانی برای اسکارهای سطح متوسط بسیار مناسب است. پس از درمان پوست تا یک روز دچار سوزش و التهاب میباشد و لازم است مراقبتهای تجویز شده توسط پزشک حتما انجام شود تا پوست دچار عوارضی همچون عفونت نشود.
نتیجه ی درمان استریا و اسکار
با توجه به توضیحات داده شده پزشک متخصص بهتر تشخیص می دهد چه روشی برای درمان اسکار شما مناسب است. انتخاب روش ترمیم و از بین بردن جای زخم به نوع اسکار، اندازه و شکل آن بستگی دارد. تعداد جلسات هر کدام از این روشهای درمانی متفاوت است و بستگی به سیستم بدن فرد دارد. پس با دقت فراوان متخصص حاذقی را انتخاب کنید و روند درمان خود را به ایشان بسپارید.
